بیماری هوچکین را چقدر می‌شناسید؟

اسم لنفوم هوچکین را شنیده‌‎اید؟ لنفوم هوچکین یا Hodgkin lymphoma، یک نوع خاص سرطان است که سیستم لنف بدن ما را درگیر می‌کند. سرطان هوچکین می‌تواند مغز استخوان، طحال، ستون فقرات، گلو، زیر بغل یا هر کدام از غدد لنفاوی بدن را درگیر کند. هوچکین یکی از بیماری‌هایی است که معمولا دیر تشخیص داده می‎شود و با گلو درد و بی‌حالی و ضعف عمومی خودش را نشان می‌دهد. لنفوم هوچکین، به اندازه سرطان معده یا پستان رایج نیست اما مبتلایان را به شدت درگیر می‎کند و می‏تواند علائم دردناکی داشته باشد. سیستم لنف، مجموعه‎‌ای است از رگ‌‎ها و غده‌‎ها که در سر تا سر بدن وجود دارند و لنفوم می‌تواند هر بخشی از آن را بیمار کند. آن چه که این سرطان و درمانش را مهم می‎کند، این است که سیستم لنفاوی بخشی از سیستم ایمنی بدن است. مایعی شفاف به نام لنف، در شریان‎‌های لنفی جریان دارد و گلبول‌های سفید ضد عفونت یا همان لنفوسیت‌‎ها را با خود حمل کرده و به سر تا سر بدن می‎برد. در این مطلب، سرطان هوچکین یا لنفوم هوچکین را زیر ذره‌‎بین می‎بریم.

لنفوم هوچکین چیست؟

هر سرطانی، ناشی از تقسیم غیرعادی و بیش از اندازه سلول‌هاست. لنفوم هوچکین هم وقتی اتفاق می‌افتد که لنفوسیت‎‌‌های بی (نوع خاصی از همان گلبول‌های سفید)، شروع به تقسیم غیرعادی کرده و در بخش‌های خاصی از سیستم لنفاوی تجمع پیدا می‎کنند، مثلا در غده‌های لنفاوی. لنفوسیت‎‌‌های تحت تاثیر سرطان، ویژگی‎‌‌هایی که به آن‎ها اجازه می‎دهند تا با عفونت بجنگند را از دست می‏دهند و به این ترتیب، از کاربرد اصلی خودشان ساقط می‎شوند. لنفوسیت‎‌‌های از کار افتاده، در مقابل عفونت آسیب‌پذیرتر هستند. به همین دلیل است که رایج‌‎ترین علامت سرطان هوچکین، ورمی بدون درد در غدد لنفاوی است  که نشانه عفونت محسوب می‌شود (این ورم بیشتر اوقات در گردن، زیر بغل یا کشاله ران حس می‏‎شود).

چه افرادی در معرض ابتلا به سرطان هوچکین هستند؟

این سرطان در بیشتر افراد و طیف‌های سنی اتفاق می‌افتد اما بر خلاف سرطان‌هایی مثل سینه، بیشتر جوانان بیست تا بیست و پنج ساله را تحت تاثیر قرار می‌دهد. البته که در افراد مسن  بالای هفتاد سال هم رایج است. مردان، شانس نسبتا بیشتری از زنان برای ابتلا به سرطان هوچکین دارد. مثلا در بریتانیا، سال گذشته دو هزار و صد نفر کیس جدید ابتلا به این سرطان وجود داشته که بیشتر آن‎ها مرد بوده‌اند. خبر خوب اما این است که لنفوم هوچکین، یکی از درمان‌پذیرترین سرطان‌ها در دنیاست و بیش از نود درصد بیماران مبتلا به آن، پس از گذراندن مراحل درمان سرطان به زندگی عادی برمی‏گردند و بیش از پنج سال زنده می‌مانند. بیشتر بیماران مبتلا به هوچکین، زندگی‎‌‌هایی طولانی و نرمال دارند.

چه افرادی بیشتر در خطر ابتلا به لنفوم هوچکین هستند؟

علت دقیق ابتلا به این سرطان، مشخص نیست. البته اگر هر کدام از این شرایط را داشته باشید، احتمال ابتلای شما به سرطان هوچکین بالاتر خواهد رفت:

• اگر بیماری خاصی دارید که سیستم ایمنی شما را تحت تاثیر قرار داده و تضعیف کرده
• اگر داروهایی مصرف می‌کنید که روی عملکرد سیستم ایمنی تاثیرگذار هستند
• اگر در گذشته در معرض ویروس اپستین بار (Epstein-Barr) قرار گرفته‌‎اید و دچار تب لنفی شده‎‌اید
• اگر یکی از اقوام درجه یک شما (فرزند، خواهر و برادر یا والدین) این بیماری را داشته‏‎‌‌اند

درمان سرطان چه راه‌هایی دارد؟

برای درمان سرطان هوچکین، راه‌های مختلفی وجود دارد. این سرطان، یکی از پیشروترین سرطان‎‌‌‌‌هاست و در عین حال، همان طور که گفتیم می‎تواند خیلی ساده درمان شود. شیوه درمان سرطان برای هر کیس خاص، به سن و سلامت فرد بستگی دارد چون بعضی از انواع مدل‌‎های درمان، فشار زیادی به بدن وارد می‎کند. درمانگر شما برای شروع درمان سرطان هوچکین، میزان پیشروی و استیج سرطان را در نظر خواهد گرفت. به صورت کلی، با وجود زنده ماندن بیشتر مبتلایان به این بیماری، خطراتی مثل عدم باروری و متاستاز یا ایجاد انواع دیگر سرطان تهدیدشان خواهد کرد.

علائم سرطان هوچکین چه چیزهایی هستند؟

علائم این بیماری، می‌توانند بسیار شبیه به علائم یک مسمومیت یا ضعف و حتی سرماخوردگی باشند. کلید تشخیص و مراجعه سریع به دکتر، توجه به علائمی است که با داروهای ساده درمان نشده و ادامه پیدا می‎کنند. برای تشخیص زودهنگام لنفوم هوچکین، به این علائم توجه داشته باشید:

• ورم بدون درد در غدد لنفاوی گردن، کشاله ران و زیر بغل (ورم غده لنفاوی گردن خودش را به صورت گرفتگی یا درد گلو نشان خواهد داد)
• خستگی و ضعف همیشگی
• تب
• عرق شبانه
• کاهش بی‌دلیل وزن
• خارش شدید
• حساسیت بیش از حد و بی‌دلیل به تاثیرات الکل و درد در غدد لنفاوی پس از مصرف آن

لنفوم هوچکین کلاسیک

نوع کلاسیک این بیماری، رایج‌ترین نوع آن است. افرادی که دچار این بیماری می‎شوند، سلول‌‎های بزرگ و غیرعادی در غدد لنفاوی خود دارند که سلول‌های رید استرنبرگ (Reed-Sternberg) نامیده می‌شوند. این بیماران معمولا بیشتر از افراد عادی خسته و فرسوده هستند، بیشتر در معرض انواع عفونت قرار دارند و البته بیشتر خونریزی می‎کنند. خونریزی زیاد از بینی، عادات ماهانه بسیار سنگین و و لکه‌‎ها و کبودی‌‎های پوستی از علائم لنفوم هوچکین کلاسیک هستند. البته که لنفوم هوچکین کلاسیک، زیرمجموعه‌‏هایی هم دارد:

• نودولار اسکلروزیز (Nodular Sclerosis)
• میکس سلولاریتی (Mixed cellularity)
• بدون لنفوسیت (Lymphocyte-depleted)
• دارای لنفوسیت (Lymphocyte-rich)

این نکته را نباید فراموش کنید که با وجود درمان‌‎پذیر و راحت بودن، سرطان هوچکین در صورتی که درمان نشود، می‌تواند به قسمت‌‎های دیگر بدن از جمله مغز استخوان، کبد، ستون فقرات، پوست و حتی ریه رفته و آن‎ها را هم درگیر کند. مثل دیگر سرطان‌‏ها، این بیماری هم چهار سطح یا استیج دارد:

استیج یک: سرطان محدود به یک گروه از غدد لنفاوی مثل گردن یا کشاله ران است. سرطان هوچکین استیج یک یا بالای دیافراگم است و یا پایین آن (و نه هر دو).

استیج دو: دو یا سه گروه از غدد لنفاوی بالا یا پایین دیافراگم درگیر شده‎اند.

استیج سه: سرطان به غدد دیگر در بالا یا پایین دیافراگم گسترش پیدا کرده.

استیج چهار: سرطان به کل سیستم لنفاوی بدن پخش شده و حالا در اعضای دیگر بدن یا مغز استخوان هم به چشم می‎خورد. درمان این سرطان به اقدامات جدی‏‌تری نیاز دارد.

منابع:

https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/hodgkins-lymphoma/symptoms-causes/syc-20352646

https://www.eehealth.org/blog/2018/11/lymphoma-differences/#:~:text=Hodgkin%20lymphoma%20is%20considered%20one,healthy%20lives%20following%20successful%20treatment.

https://www.nhs.uk/conditions/hodgkin-lymphoma/